nieuwsbrief 2010

Een witte Kerst is niet zeker in de straatarme Roemeense provincie Moldavië. Dat het heel hard gaat
vriezen, staat wel vast. Op een bijeenkomst in oktober in Tirgu Neamt met een delegatie van Fryslân/Moldova en een dertigtal instellingen riep burgemeester Decebal Arnautu op om nu al voorzorgsmaatregelen te treffen.
,,Meteorologen voorspellen nachten met 40 graden vorst. We gaan barre tijden tegemoet. En dat na een zomer die ons nog lang zal heugen.’’
Veel Roemenen hadden die waarschuwing niet nodig. In stad en dorp zag je overal vrachten hout liggen of waren paard en wagens met hout onderweg. Een grote groep heeft namelijk de aardgaskraan gesloten. De prijs voor een kubieke meter gas is zo fors gestegen dat het voor een doorsnee gezin niet te betalen is. Dus valt menig gezin terug op hout of op maishalmen. Het eerste is er volop maar de overheid kijkt streng toe dat er niet illegaal wordt gekapt. En aan de maishalmen lees je de zomer af. Kort, veel te kort. Na een heel nat voorjaar kon pas in mei gezaaid en gepoot worden. Direct daarop volgden periodes met temperaturen van boven de 35 graden. ,,We vielen van extreem nat in extreem warm en dan weer in een te natte periode. Nu nog zitten er aardappelen in de grond. Dat is voor Roemenië ongekend’’, aldus Vasile Ungureanu, de voorzitter van de zustervereniging Moldova/Fryslân.
Het landbouwproject van de beide stichtingen heeft dan ook betere tijden gekend. De opbrengst van de aardappelen was goed maar te klein. Ungureanu: ,,Het ziekenhuis, het opvangtehuis Omenia en de zwakzinnigeninrichting Razboieni kunnen de te kleine aardappelen in verband met de schilmachines niet gebruiken. We gaan de kleine maat nu deels weggeven als pootaardappelen aan arme gezinnen en een deel verkopen als plantgoed. Maar ook de uien en tal van groenten bleven door het wisselende weer, achter.’’ Deze tegenvaller is de reden dat Fryslân/Moldova het landbouwproject nog een jaar zal ondersteunen. Wel is afgesproken dat het project nu op twee pijlers moet steunen. A: het sociale aspect waarbij licht gehandicapten worden ingezet en producten voor een speciale prijs worden geleverd aan bovengenoemde instellingen en B: het materiaal inzetten voor anderen. Dit loonbedrijf moet uiteindelijk het project bedruipen. Of zoals de voorzitter op de bijeenkomst in Tirgu Neamt benadrukte: ,,Jarenlang hebben we jullie vis gebracht, jullie moeten nu leren vissen’’.
In die opzet past ook het nieuwe leencentrum bij het streekziekenhuis in Tg. Neamt. Het centrum gaat rolstoelen en andere ondersteuningsmiddelen zoals krukken, rollators enz tijdelijk uitlenen. In de nieuwe opzet werken Fryslân/Moldova, Moldova/Fryslân en het ziekenhuis nauw samen. Het gemeentebestuur van Tg. Neamt overweegt om zich hierbij aan te sluiten. Hun sociale dienst heeft een kleine uitleen. En ‘leren vissen’ betekent hier dat de gebruikers of lid worden van het centrum of een kleine vergoeding betalen. Het centrum staat onder leiding van een arts die tevens bestuurslid is van Moldova/Fryslân. ,, We krijgen zo ook contact met arme gezinnen de we dan ook met kleding enz kunnen helpen’’ aldus Ungureanu.
Want transporten blijven noodzakelijk. De kleding, die door vrijwilligers van De Wissel wordt gesorteerd, voorziet in een geweldige behoefte. Vooral nu er deze zomer weinig is verdiend en ruilhandel gemeengoed is geworden. .,,Burgemeesters in de diverse dorpen vragen nu al naar het volgende transport’’, aldus Ungureanu.
Nieuw is ook een kerstactie voor leerlingen van een klein dorpsschooltje en voor 65 leerlingen van het speciaal onderwijs in Tirgu Neamt. Een school in Dokkum zal worden benaderd om aan de ‘’Kinderen voor Kinderen’’ deel te nemen. Het gaat totaal om zo ‘n 120 leerlingen uit echt straatarme families. Fryslân/Moldova wil deze actie ook financieel ondersteunen door ook de arme gezinnen van de leerlingen erbij te betrekken. Daarvoor worden in Roemenië levensmiddelen gekocht en verpakt . U kunt deze actie steunen door een bijdrage over te maken op rek. nr: 13.92.27.776 met vermelding van “Kinderen voor Kinderen’’.
Vorig jaar meldden wij de mensontwaardige toestanden in het tehuis Razboieni. Mensen die half naakt en blootsvoets rondliepen. Een keuken waar je niet wilde zijn. Een directie die de wanhoop nabij was. Nu een jaar later, kunnen we een heel ander geluid laten horen. De mensen lopen gekleed rond, de keuken kan als een voorbeeld gelden en zomers werken gehandicapten op het land. De paviljoens hebben een televisie (De Wissel) en ga maar door. ,,Jullie hebben niet alleen voor een enorme verandering gezorgd maar ook dat bestuurlijke instanties zich met ons tehuis gingen bemoeien. Voor die inzet en gulheid van mensen uit Friesland past enkel dank’’, aldus de directrice van het tehuis voor zwakzinnigen.
Razboieni is het zoveelste bewijs dat ‘‘Helpen, helpt’’. Want neem de scholen, zij zijn ontzettend blij met het meubilair. Meubilair van tal van scholen hier tot aan Petten toe. Vooral de kleine dorpsschooltjes met twee of drie klassen worden zo geholpen maar ook de scholen-gemeenschappen in Tg. Neamt en Critesti. En maandelijks komen nieuwe aanvragen binnen. Het recente bezoek in oktober leverde veel dankwoorden op maar liet tevens zien dat er nog veel moet gebeuren. Fryslân/Moldova kan daar een steentje aan bijdragen maar dat alleen dank zij de steun van sponsoren en donateurs en het vele werk dat De Wissel voor de humanitaire hulpverlening in Tirgu Neamt en omstreken doet.

Namens het bestuur van Fryslân/Moldova:
Goede Kerstdagen en een gezond 2011.